Slovačke narodne svečanosti

Slovačke narodne svečanosti su po prvi put održane u Bačkom Petrovcu 28. augusta 1919. godine, kada se okupio veliki broj Slovaka iz raznih sredina i govorio o tome koga poslati kao predstavnika Slovaka u Beograd, u „Narodno predstavništvo“, kako uspešno pokrenuti slovačku srednju školu (Nižu gimnaziju u Petrovcu), kako najjednostavnije doći do slovačkih knjiga za školarce i sl. Druga godina Svečanosti, održanih 21. i 22. septembra 1920. godine, protekla je u organizaciji „Sokolskog jedinstva“, da bi iz godine u godinu ova manifestacija dobila niz različitih programa – počeli su da se organizuju susreti slovačkih učitelja, razna predavanja, da se izvode pozorišne predstave, da bi se kasnije pokrenulo organizovanje savetovanja zemljoradnika, te organizovanje sportskih aktivnosti u kojima su dominirale fudbalske utakmice. Tokom desetih narodnih svečanosti (1928), između ostalog, bio je vrednovan i uspeh dotadašnjih deset manifestacija, a tom prilikom je učitelj i pisac Jan Čajak konstatovao da Svečanosti, bez sumnje, predstavljaju najvažniji događaj u životu slovačkog naroda, da govore u prilog nacionalnom pripadanju, o srdačnom osećaju zahvalnosti i o jakoj volji… Kako je rekao: „Najbitnije je što se srećemo ovde iz raznih krajeva Jugoslavije, Amerike, Čehoslovačke.“.

Iz godine u godinu, Svečanosti su poprimale veći značaj, počele su posete učenika iz drugih slovačkih sredina (Kovačice), koji su bili smešteni kod svojih vršnjaka u Petrovcu, naša prva akademska slikarka Zuska Medveđova održala je svoju prvu samostalnu izložbu… U okviru Slovačkih narodnih svečanosti je 1932. godine održano konstitutivno zasedanje Matice slovačke u Jugoslaviji, sa sedištem u Gimnaziji u Bačkom Petrovcu, a na njenom čelu bio je dr Janko Buljik. Osnovni cilj ovog udruženja bilo je organizovanje raznih predavanja, kurseva za osobe koje će dalje raditi na „osvešćivanju“ naroda, kao i osnivanje njenih odbora po raznim mestima. Za vreme II svetskog rata Svečanosti se nisu održavale, a njihovo ponovno održavanje pokrenuto je 12. i 13. avgusta 1945. godine, kao manifestacija Slovaka u svetlu ideje „za novu državu, za Tita, za demokratiju, za slovačku uzajamnost“. Svečanosti nakon rata dobijaju nove sadržaje, koji se odnose na posleratne teme, a vidljiv je nedostatak kulturnih radnika koji, kako je zabeleženo, „su ili zauzeti poslovima u nekim masovnim organizacijama, ili su se vratili u staru domovinu“. Svečanosti nastavljaju da deluju u duhu bratstva i jedinstva, izgradnje odnosa sa svima koji žive na ovim prostorima.

U okviru 26. SNS održanih od 6. – 8. avgusta 1949. godine, otvoren je Muzej, za koji su eksponati prikupljani putem rada kulturno-umetničkih društava. Svečanosti su uspele da se održavaju u ovom duhu do 1953. godine, a poslednje godine karakterišu ih rasprave na teme izolovanosti intelektualaca u okviru savetovanja kulturnih i prosvetnih radnika, zatim predloga da se Svečanosti premeste u Kovačicu, a prati ih i sve manji interes medija, što je bila posledica aktuelne društveno-političke situacije. Nakon skoro četrdesetogodišnje pauze, Slovačke narodne svečanosti su po drugi put obnovljene 1992. godine, nakon što je obnovljen i rad Matice Slovačke 1990. godine.

Danas Slovačke narodne svečanosti predstavljaju važan kulturni, ali i turistički događaj, a njihovu organizaciju već nekoliko godina unazad potpisuju Opština Bački Petrovac, Matica slovačka i Nacionalni savet slovačke nacionalne manjine. Ova, centralna manifestacija Slovaka u Srbiji, mesto je na kome se tokom tri dana mogu videti brojne izložbe, koncerti, pozorišne predstave i kulturno-umetnički programi, na kojima je na najbolji način predstavljen kulturni život Slovaka u Srbiji.

Ujedno, SNS su povod za raznorazna susretanja. Sa ciljem prezentovanja najznačajnijih dostignuća iz raznih oblasti, svake godine se u okviru SNS organizuje susret slovačkih studenata koji studiraju na domaćim univerzitetima, ili u inostranstvu. Mogućnost da razmene iskustva u okviru SNS imaju i učitelji na Susretima slovačkih učitelja. Slovačke narodne svečanosti, već tradicionalno, okupljaju veliki broj posetilaca, Slovake iz naše zemlje, kao i iz inostranstva, jednom rečju, sve one koji žele da upoznaju kulturu i tradiciju Slovaka na ovim prostorima.